Sociaal kunstenaar Sun Chang: "Moederen is een werkwoord, een intentie"

Na het afronden van de kunstacademies in Wuhan en Londen, volgde Sun Chang (1994) van 2017-2019 ‘The Dirty Art Appartment’ opleiding aan het Sandberg Instituut in Amsterdam. Deze stelt zich niet zozeer als doel om kunstenaars op te leiden tot het beoefenen van een ambacht, maar nodigt hen uit om onderzoek te doen naar onze alledaagse sociale dynamiek en de betekenissen die we aan sociale rollen toekennen. Chang omschrijft zichzelf dan ook als ‘community based and social artist’. In 2020 initieerde zij to M•Others (2020-heden), een zoektocht naar wat moederschap betekent middels interviews, discussies en workshops. Daarmee bouwt de kunstenaar een gemeenschap waar eenieder zich bij kan aansluiten. Bij ‘Prospects’ op Art Rotterdam geeft ze inzicht in haar proces en toont ze een recent collectief kunstwerk.

Aanleiding voor het project to M•Others (2020-heden) was de covid pandemie. Chang deelt: “Lockdown maakte nog iets duidelijk: veel van het werk in huis wordt gedaan door vrouwen. Dit is geen nieuws, maar het maakte duidelijk dat zelfs als iedereen thuis is, de meeste klusjes nog steeds op het bord van de vrouwen terechtkomen. Gender speelt een rol in huis. Dit was het startpunt van mijn project M•Others, waarin ik M(other)ing onderzoek: moederen, zorgen voor een ander, het huis en jezelf. Ik begon het moederschap te onderzoeken als een handeling, niet als een staat van zijn. Uiteindelijk is moederschap, de handeling van het moederen, een soort zorgen voor elkaar dat door iedereen kan worden uitgevoerd, ongeacht genderidentiteit." De kunstenaar hanteert dus een brede definitie van moederschap, als ‘zorgen voor een ander’, om ook vaders, mensen zonder kinderen en queers bij het vraagstuk te betrekken.

Aan de hand van diners, brieven, pamfletten, interviews, discussies en collectieve design workshops onderzoekt Chang wat moederschap betekent. Een voorbeeld is Sisther-Hood (2023), een groot doek ontworpen met moeders uit de Bijlmer en kartonnen tags geschreven door meisjes uit de Molenwijk van womxn. Dit textiele werk fungeert als een manifest met de woorden ‘I am more because we are more’. Het ‘I’ en ‘we’ zijn als levensaders met elkaar verbonden. In de trant van: ‘andermans schoonheid en kracht betekent niet de afwezigheid van die van jezelf.’ Dit project werd georganiseerd tijdens Internationale Vrouwendag samen met Buurtzus. De kinderen en volwassenen reflecteerden op hun vrouwelijke rolmodellen en de women/girl power bij anderen en/of zichzelf. Daarnaast creëerden de deelnemers geestenmaskers, geïnspireerd door een hybride wezen uit de Griekse mythologie, om symbolen van huiselijkheid en bedreigingen naar vrouwen te verbeelden.   

Op Prospects toont de kunstenaar dit 3 meter lange kleed met een miervormige mierenhoop, naar aanleiding van de vraag welk dier moederschap het best representeert. De mier is volgens Chang als een mantel die de kracht en verbondenheid van de makers uitstraalt. In tijden waarin we verbinding uit het oog dreigen te verliezen, zet Chang haar kunstenaarschap in om mensen met diverse culturele achtergronden en leeftijden te verbinden. In haar woorden: “Uiteindelijk kan iedereen moeder zijn, ongeacht geslacht of sekse. M(other)ing [red. moederen] is een werkwoord, een intentie.” Zo dragen haar kunstpraktijken bij aan emancipatie, veerkracht en zelfbewustzijn.

Sun Chang (1994) is een sociaal kunstenaar, onafhankelijk uitgever en pedagogisch ontwerper gevestigd in Amsterdam. Vanaf 2012 tot 2019 volgde zij kunststudies in Wuhan, Beijing, New York, Londen en Amsterdam. Chang is artistiek directeur van to M•Others en medeoprichter van Lost Dad Publishing. Zij kreeg diverse residenties toegekend, onder andere van Guangdong Times Museum (2022-2023), Witte Rook (2022) en CBK Zuidoost (2021).

Tussen 2022-2023 ontving Chang talentondersteuning van het Mondriaan Fonds. Daarom is zij één van de deelnemende kunstenaars van de ‘Prospects’ tentoonstelling op Art Rotterdam.

Geschreven door Pienk de Gaay Fortman